YORUM: Trump 3.dönemde de Aday Olacak mı?
Trump’ın Üçüncü Periyot İhtimali: Anayasaya Karşıt Bir Strateji
ABD Başkanı Donald Trump, 2020 seçim sonuçlarının “hileli” olduğunu tez ettikten sonra, başkanlık misyonunu üçüncü defa üstlenme mümkünlüğünü gündeme getirmiştir. Trump, başkanlık vazifesini iki kere yapmasına karşın, hala üçüncü bir devir için umutlu olup olmadığını vakit zaman lisana getirmiştir. Bu durum, hem kamuoyunda hem de yasal etraflarda önemli tartışmalara yol açmıştır. Trump’ın bu durumu latife olarak sunduğu ve daha sonra önemli biçimde ele aldığı açıklamaları, onun siyasi hareketlerini nasıl gerçekleştirdiğine dair kıymetli ipuçları sunmaktadır.
Üçüncü Periyot Savları ve Hukuksal Engeller
Trump, 2020 seçimlerinin sonuçlarının “tamamen çalındığını” savunarak, bir manada başkanlık misyonuna tekrar dönme dileğini lisana getirmiştir. Bunun yanı sıra, etrafındakilere üçüncü bir devir için çeşitli stratejiler geliştirmeye çalıştığını tabir etmiştir. Örneğin, birtakım destekçileri, Trump’ın popülerliğini ve liderliğini kaybetmek istemediğini belirterek, anayasa hudutlarını aşma fikrini lisana getirmişlerdir. Tennessee’li bir Cumhuriyetçi kongre üyesi, Trump’ın tarihî bir figür olduğunu ve tekrar lider olabilmesi için anayasa değişikliği önerisi sunduğunu açıklamıştır. Lakin bu cins yasal değişikliklerin, mevcut siyasi ortamda geçmesi pek muhtemel değildir.
Amerikan Anayasası, 22. Ek Unsur ile her liderin iki periyot vazife yapmasını yasaklamaktadır. Lakin Trump ve destekçileri, bu anayasa mahzurunu aşmak için kimi alternatif yollar üzerinde düşünmektedir. Bu stratejiler ortasında Trump’ın başkanlık vazifesini tekrar kazanmak için bir diğerinin lider olarak seçilmesini sağlayıp, akabinde vice president olarak misyona gelmesi ve liderin istifasıyla tekrar misyona dönmesi üzere fikirler yer almaktadır. Fakat bu fikir, birçok hukukçunun “kaybeden bir argüman” olarak nitelendirdiği, anayasa ile çelişen bir tahlil teklifidir.
Trump’ın Siyasi Görünümü ve Güç Konsolidasyonu
Trump’ın üçüncü bir periyot savları, sırf Anayasa’yı ihlal etme değil, tıpkı vakitte Amerikan idaresindeki güç yapısını da sorgulayan bir yaklaşımı yansıtmaktadır. Trump, başkanlık vazifesini yaparken, yürütme yetkisini süratli bir formda genişletti ve birtakım durumlarda bu yetkileri çok formda kullandı. Kongre ile az sayıda çatışma yaşanırken, Trump’ın başkanlık periyodu boyunca bir dizi yürütme buyruğu verdiği ve bu buyruklara karşı az bir direnişle karşılaştığı gözlemlenmiştir.
Bununla birlikte, Trump’ın başkanlık yetkilerini genişletmeye devam etmesi, Amerika’da bir anayasal kriz yaratma potansiyelini taşıyor. Kongre üyeleri, Trump’ın önerdiği siyasetleri ve uygulamaları çoklukla sorgulamak yerine kabullenmişlerdir. Üstelik, Trump’ın yürütme yetkilerini genişletme eforları, dış siyasette da kendisini göstermiştir. Örneğin, Gazze’nin yine inşa edilmesi üzere projelerde, Trump kendi görüşlerini dış siyasete taşımaya devam etmektedir. Lakin bu tıp açıklamalar ve tekliflerin birçok, somut bir siyasete dönüşmemiştir ve daha çok medyatik tesir yaratma hedefi taşımaktadır.
Amerikalıların Reaksiyonları ve Gelecek Stratejileri
Amerikan halkı, Trump’ın üçüncü periyot için yarış mümkünlüğünü ekseriyetle olumsuz bir halde kıymetlendirmektedir. Bir araştırma, Amerikalıların %60’ının Trump’ın üçüncü bir periyot için müsabakasını istemediğini, lakin %56’sının Trump’ın bu olasılığa sahip olduğunu düşündüğünü göstermektedir. Bu, Trump’ın yasal mahzurlara karşın tekrar başkanlık için yarış potansiyeline sahip olduğunu düşündüren bir durumdur. Lakin, anayasal mahzurlar ve politik aksilikler, Trump’ın üçüncü devir için başkanlık vazifesini devralma teşebbüslerinin önündeki en büyük engellerdir.
Bazı hukukçular, Trump’ın bu tıp bir stratejinin, 22. Ek Madde’ye ters olduğunu ve bu yasal pürüzün aşılmasının hayli sıkıntı olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıyeten, Trump’ın rastgele bir yasa ihlali yaparak başkanlık misyonunu üçüncü sefer üstlenmesi, büyük bir anayasal kriz yaratma potansiyeline sahiptir. Yeniden de, Trump’ın üçüncü periyot için argümanlarını sürdürmesi, onun siyasi mesleğinde değerli bir dönüm noktası olabilir.
