SGK’yı bütçe transferleri ayakta tutuyor
SGK’ye bu yılın birinci sekiz ayında bütçeden yapılan transfer 981 milyar TL’yi aştı. Kurum, mali istikrarda güzelleşme sağlasa da bütçe kaynaklı dayanakların süratle arttığı belirlendi. Erdoğan’ın EYT açıklamaları gündem oldu.
Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bu yılın birinci sekiz ayında bütçeden yapılan transfer miktarı enflasyon sebebiyle oluşan açık sebebiyle geçen yılın toplamını geride bıraktı. SGK mali manada bütçede öngörülenden daha düşük açıklar vermesine karşın prim karşılığı olmayan ödemeler, açık finansmanı ve çeşitli bütçe dayanaklarıyla artan oranda transfer aldı. Ocak-ağustos devrinde bütçeden SGK’ye aktarılan toplam meblağ 981 milyar TL’ye ulaşırken, ağustos ayında kurumun açığı 20,6 milyar TL olarak gerçekleşti. SGK’nin prim gelirlerinde düzgünleşme gözlemlenirken birtakım aylarda fazla verdiği de görüldü.
SGK’ye yapılan ödemeler ortasında Hazine tarafından sağlanan takviyeler, Genel Sıhhat Sigortası primleri, teşvikler ve açık finansman üzere kalemler bulunuyor. Bu ödemeler toplumsal güvenlik sisteminin mali sıhhatini yakından etkiliyor. Ayrıyeten, EYT kapsamında artan emekli sayısının da aktif/pasif istikrarını olumsuz istikamette etkilediği belirtiliyor. Lakin, emekli olanların birçoğunun çalışmaya devam etmek mecburiyetinde kalması ve dayanak primi ödemesi bu tesirin hudutlu kalmasını sağladı.
SGK’ye bütçe kaynaklı transferlerde enflasyonun da tesiriyle süratli bir artış yaşanıyor. 2024’e yaklaşırken bu transferler 1 trilyon TL sonuna dayandı. Ağustos ayı prestijiyle yapılan bütçe transferleri geçen yıla nazaran yüzde 118,5 oranında arttı ve GSYH içindeki hissesi düşük kalsa da kamu dengelerinde besbelli bir yük oluşturuyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun temel masraflarını emekli aylıkları ve sıhhat ödemeleri oluşturuyor. Kurumun borçları yaklaşan emekli artırımından evvel tekrar gündeme gelmesi ile dikkat çekti. Yüksek enflasyon ile birlikte Türk Lirası’nın paha kaybı SGK’nin artan borcunda tesirli oldu.
EYT
Öte yandan Emeklilikte Yaşa Takılanlar için AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın 2019’da yaptığı ”Milletimin yararı neredeyse ona varım. Milletimin ve ülkemin ziyanına olan şeye asla yokum. Seçim kaybetsek de yokum” demesinin akabinde seçim öncesi kabul edilen EYT düzenlemesinin de bu borç üzerindeki tesiri de sorgulanan bir öteki detay olarak ortaya çıktı.
Muayene Ücretleri
Yapılan hesaplamalarla personel, memur ve emeklilerin geleceğini tayin eden TÜİK’in 2024’te açıkladığı unsur sepetindeki uzman doktor muayene ücreti de SGK’nin borcu ile tekrar akıllara geldi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) unsur sepetinde temmuz ayında uzman doktor muayene ücreti 34 TL olarak görülmüş bu meblanın gerçeği yansıtmadığı tenkitleri yapılmıştı.
