ISO PMI analizi: İmalat sanayinde zayıf görünüm korundu
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) ekimde aylık 1,5 puan artarak 45,8’e yükselse de, eşik düzeyin ve uzun devir ortalamasının besbelli altında kalmaya devam ederek imalat endüstrinde zayıf seyrin korunduğuna işaret etti. Daha evvelki anketlerde de belirtildiği üzere bu görünümde hem iç hem dış talep şartlarındaki zayıflama tesirli olurken, bu durumdan üretim, mal alımı ve istihdam da olumsuz etkilenmeye devam ediyor. Fiyatlamaya ait sorular fiyat artışlarının ölçülü formda sürdüğüne işaret ediyor. Tedarikçilerin teslim sürelerindeki güzelleşme ise ekimde yerini tekrar artışa bıraktı.
Sektörel bilgiler, ekim ayında besin dalının olumlu, ağaç ve kâğıt kesiminin ise olumsuz ayrıştığına işaret etti. Genel olarak ise besin dışındaki dallar tarihi ortalamalarına kıyasla zayıf bir seyir izliyor.
Anketin alt sorularına bakıldığında;
Üretim endeksi üst üste yedi aydır eşik düzeyin altında ve üretimde besbelli daralmaya işaret ediyor. Bu periyottaki SÜE bilgileri de bu görünüme paralel bir seyir izledi. Anekdotal bilgiye nazaran talepteki zayıflık üretim üzerindeki temel belirleyici olmaya devam ediyor.
Yeni siparişlerde de iç ve dış talepteki zayıflık kaynaklı yavaşlama sürdü.
İstihdam endeksinde gerileme devam etti. Anekdotal bilgiye nazaran bu gelişmede yeni siparişlerdeki yavaşlama tesirli olurken, kimi iştirakçiler istekli istifaların da tesirli olduğunu belirtti.
Enflasyonist baskılar hafifledi. Girdi fiyatlarındaki artışta TL’deki zayıflık ve ham unsur fiyatlarındaki artışın tesirli olduğu belirtiliyor.
Girdi stoklarında Mayıs 2020’den bu yana en yüksek oranlı düşüş gerçekleşti.
Tedarikçilerin teslimat müddeti ekim ayında tekrar artış gösterdi.
Sektörel bazda ise mevsimsellikten arındırılmış olarak;
Manşet endekslere nazaran, son üç aydır 50 eşik kıymetinin altında bulunan besin kesiminde endeks ekimde aylık 4,7 puan artışla 52,4’e yükseldi. Ağaç ve kağıt, elektrik ve elektronik ve taşıt dallarında manşet endeks gerilerken, öbür kesimlerde artış görüldü. Aylık bazda en sert düşüş ağaç ve kağıt dalında gözlendi.
Üretim endeksinde aylık bazda en bariz düşüş ağaç ve kağıt, en besbelli artış ise besin bölümünde görüldü. Giysi dalında ise yatay seyretti. Kimya, kauçuk ve plastik bölümü eylül ayındaki sert düşüşün büyük bir kısmını toparladı.
Yeni siparişlerde de tekrar aylık bazda en besbelli düşüş ve artışlar ağaç ve kâğıtile besin bölümlerinde gerçekleşti ). Ağaç kesiminde endeks 36,5 ile Mayıs 2021’den bu yana en düşük düzeyinde. Taşıt bölümünde endeks yatay seyrederken, düzey olarak (39,6) zayıf görünüme işaret etti.
İstihdam endeksinde de besin kesimindeki besbelli artış öne çıktı. Taşıt, giysi, ağaç ve kâğıt, elektrik ve elektronik dallarında düşüş kaydedildi.
Girdi maliyet endeksinde en bariz düşüş kimya kauçuk plastik dalında, en besbelli artış ise besin ile ağaç ve kağıt dallarında görüldü.
Tedarikçi teslim mühleti on dalın üçünde kısaldı.
Akbank Ekonomik Araştırmalar raporundan alıntıdır
