Garanti BBVA Yatırım: Artan Petrol Fiyatları Cari Açıkta Yukarı Yönlü Riskleri Artırıyor
Nisan ayında cari açık 7,86 milyar dolara ulaştı; turizm gelirleri de baskı altında
Garanti BBVA Yatırım, bugün açıklanan ödemeler istikrarı datalarına ait yaptığı değerlendirmede, jeopolitik gelişmelerin tesiriyle yükselen petrol fiyatlarının Türkiye’nin cari süreçler açığında üst taraflı riskler yarattığını vurguladı. Kurum, birebir vakitte son günlerde yaşanan gelişmelerin turizm gelirleri üzerinde de olumsuz baskı oluşturabileceğine dikkat çekti.
Nisan’da cari açık beklentileri aştı
Türkiye’nin cari istikrarı, Nisan ayında 7,86 milyar dolar açık vererek Şubat 2023’ten bu yana en yüksek aylık düzeye ulaştı. Bu sayı, piyasa beklentisi olan 7,5 milyar doların üzerinde gerçekleşti. Merkez Bankası bilgilerine nazaran, güç ve altın hariç cari süreçler istikrarı (çekirdek denge) ise Mayıs 2023’ten sonra birinci sefer 1,94 milyar dolar açık verdi.
Yıllıklandırılmış cari açık ise 15,8 milyar dolara yükselerek Haziran 2024’ten bu yana kaydedilen en yüksek düzeye ulaştı.
İhracat ve turizm gelirleri cari açığı daraltırken, güç ithalatı genişletici tesir yaptı
Garanti BBVA Yatırım’ın tahliline nazaran, son 12 aylık datalara bakıldığında güç ve altın hariç ihracatta 11 milyar dolarlık artış ile turizm ve yolcu nakliyatı gelirlerinde 8 milyar dolarlık artış cari süreçler açığının daralmasına katkı sağladı. Ayrıyeten net altın ithalatındaki 4 milyar dolarlık düşüş de bu olumlu tabloyu destekledi.
Ancak tıpkı periyotta güç ve altın hariç ithalatın 2 milyar dolar, net güç ithalatının da 2 milyar dolar artması, daralmayı sınırlayan ögeler oldu.
Aylık bazda bakıldığında ise, net altın ithalatında 1 milyar dolarlık azalma ve güç ile altın dışı ihracatta 3 milyar dolarlık artış daraltıcı tesirler sağladı. Lakin güç ve altın dışı ithalattaki yükseliş genişletici tesir yaptı.
Dış ticaret açığı değişmedi, altın ithalatı dikkat çekti
Öncü dış ticaret datalarına nazaran, Mayıs ayında dış ticaret açığı geçen yılın tıpkı ayına nazaran değişmeyerek 6,5 milyar dolar oldu. Nisan ayında ise ödemeler istikrarı tarifli dış ticaret açığı 9,89 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yıllıklandırılmış dış ticaret açığı ise 60,4 milyar dolara ulaştı.
Nisan ayında mal ihracatı %7,8 artarken, mal ithalatı %12,7 yükseldi. Bilhassa altın ithalatı %54 artarak 2,4 milyar dolara çıktı. Bu artışta altın fiyatlarındaki yükselişin belirleyici olduğu söz edildi.
2025 yılı cari açık varsayımı: 20 milyar dolar lakin riskler büyüyor
Garanti BBVA Yatırım, 2025 yılı için cari süreçler açığı varsayımını 20 milyar dolar (GSYH’nin %1,3’ü) olarak koruduklarını açıkladı. Lakin kurum, jeopolitik risklerin petrol fiyatlarını üst çekmesinin bu iddia üzerinde üst taraflı riskler oluşturduğunu vurguladı. Kuruma nazaran, petrol fiyatlarında 10 dolarlık artış, cari açıkta 4 ila 5 milyar dolarlık ekstra yük getirebilir.
Ayrıca, jeopolitik tansiyonun turizm gelirleri üzerinde yaratabileceği muhtemel düşüşlerin de cari istikrara ek baskı getirmesi bekleniyor.
Hizmetler istikrarı güçlü kalmaya devam ediyor
Hizmetler istikrarı yıllık bazda 62 milyar dolar fazla verirken, birincil gelir istikrarı 17,3 milyar dolar, ikincil gelir istikrarı ise 188 milyon dolar açık verdi. Turizm gelirlerinin seyrinin, bu istikrarın korunmasında kilit rol oynamaya devam edeceği öngörülüyor.
