Etki ajanlığı yasası gelecek hafta Genel Kurul’da: Türkiye, Rusya ve İran’ın karanlık yoluna sürükleniyor
CHP Milletvekili Utku Çakırözer ve DİSK Basın-İŞ Genel Sekreteri Turgut Dedeoğlu, torba maddede yer alan “etki ajanlığı” unsurunun basın özgürlüğü, niyet özgürlüğü ve sivil toplum üzerindeki tehlikelerini Gazete Pencere’ye anlattı.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, torba maddede yer alan “etki ajanlığı” hususunun, sadece gazetecileri değil, tüm toplumun söz ve fikir özgürlüğünü tehdit ettiğini belirtti. Gazete Pencere’ye yaptığı açıklamada Çakırözer, “Bu yasa, bir susturma ve sindirme sistemi haline getirilecek” diyerek, bu düzenlemenin kabul edilmesi durumunda Türkiye’nin otoriter rejimlerin müsaadeden gideceği konusunda ihtarda bulundu.
Susturma yasası: Gazeteciler, STK’lar ve akademisyenler tehlikede
Türkiye, Rusya ve İran örneklerine emsal bir yola giriyor
Çakırözer, bu çeşit maddelerin Rusya ve İran üzere ülkelerde muhalif sesleri bastırmak için kullanıldığını hatırlatarak, Türkiye’nin de emsal bir yola sürüklendiğini belirtti. “Rusya’da muhalefet bu cins maddelerle bastırılıyor, beşerler mahpusa atılıyor. Türkiye’de de bu yasa tıpkı gayeyle kullanılabilir,” dedi. AKP-MHP ittifakının dezenformasyon yasasını yalnızca yanlış bilgiyi engellemek emeliyle çıkarma kelamı vermesine karşın, birçok gazetecinin bu yasa kapsamında soruşturma ve tutuklamalarla karşılaştığını hatırlattı.
Muğlak tabirler ve devlet güvenliği bahaneleri
Çakırözer, yasa tasarısındaki “devletin güvenliği” ve “siyasal yararlar” üzere belgisiz tabirlerin hükümetin işine yarayabileceğine dikkat çekerek, “Devletin güvenliğini kim tanımlayacak? Siyasal faydaları kim belirleyecek? Bu üzere muğlak kavramlar gazetecileri ve sivil toplum örgütlerini susturmak için kullanılacak” dedi. Hükümetin stratejik çıkarları mazeretiyle rastgele bir haberin kabahat sayılabileceğini ve hatta dış siyaset tenkitlerinin bile cezalandırılabileceğini belirtti.
Akademi ve sivil topluma kapı kapanıyor
Çakırözer, bu yasanın akademik çalışmaları ve sivil toplumun faaliyetlerini de kısıtlayacağını belirtti. “Bu düzenleme, STK’lar, meslek örgütleri ve akademisyenler üzerinde büyük baskı oluşturacak. Türkiye, bu sayede otoriter rejimlerin düzeyine indirgenecek” dedi. Akademisyenlerin araştırmalar sırasında risk alacağını, birçok kişinin ise otosansür uygulayarak kendisini muhafaza yoluna gideceğini tabir etti.
Demokratik hukuk devleti unsurlarına karşıt bir yasa
Çakırözer, Türkiye’nin demokratik hukuk devleti prensipleriyle bağdaşmayan bu düzenlemeye karşı gayret edeceklerini ve gerekirse Anayasa Mahkemesi’ne başvuracaklarını açıkladı. “Bu yasa geçerse sadece basın değil, fikir özgürlüğü de büyük ziyan görecek” dedi. Yasanın mevcut haliyle Türkiye’nin yatırım ortamına ve memleketler arası prestijine önemli ziyan vereceğini vurguladı; özgür niyet, bilimsel araştırma ve STK faaliyetlerinin engellenmesinin amaçlandığını söz etti.
Sansürün yeni ismi: “Casusluk çuvalı
Çakırözer, daha evvelki sansür maddelerinin da emsal belirsizlikler içerdiğini belirterek, bu düzenlemeyle muhalif görüşlerin “casusluk” suçlamasıyla karşı karşıya kalacağını söyledi. “Dezenformasyon yasası sonrası halk sokak röportajları vermekten dahi korkar hale geldi. Artık bu belirsizlik, casusluk suçlamasıyla daha da genişletiliyor. STK’lar ve demokratik yapılar bu yasaya karşı sesini yükseltmeli. Bu, sırf gazetecilerin sorunu değil; bayan, çocuk ve meslek örgütleri de tehdit altında,” dedi.
DİSK ve barolar yasa karşısında dayanışma içinde
DİSK Basın-İŞ Genel Sekreteri Turgut Dedeoğlu, torba maddede “etki ajanlığı” olarak tanımlanan düzenlemeyi sert bir lisanla eleştirdi. Gazete Pencere’ye konuşan Dedeoğlu, yasanın yalnızca gazeteciler için değil, tüm sivil toplum kuruluşları (STK), demokratik yapılar ve akademisyenler için de büyük tehlike teşkil ettiğini belirtti. Dedeoğlu, “Bu unsur torba maddeden çıkarılmalı. Basın özgürlüğü ve halkın haber alma hakkı önemli bir tehdit altında” dedi.
Dedeoğlu, yasa tasarısına karşı basın ve hukuk örgütlerinin birlikte hareket ettiğini, Ankara’da Medya Dayanışma Kümesi altında DİSK Basın-İŞ olarak faal bir çalışma yürüttüklerini söyledi. “Ankara Barosu ile bu bahiste tıpkı görüşü paylaşıyoruz. İstanbul ve Van barolarıyla görüşmeler yapıldı. Barolar Birliği’nin de yasa hususunun torbadan çıkarılması talebinde bulunması bekleniyor,” dedi. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin 15 Kasım’daki toplantısında, medya ve basın özgürlüğü savunucularının bir ortaya gelerek yasa hususunun tehlikelerini bir defa daha gündeme getireceğini belirtti.
Dedeoğlu, yasanın adalet prensibine karşıt olduğunu vurgulayarak, “Bu yasa büsbütün kaldırılmalı. Örneğin, alkollü araç kullanan birinin yayaya çarpması sonucunda 5 yıl ceza alırken, basın özgürlüğü kapsamında bir tenkit yapan gazeteci ‘etki ajanlığı’ suçlamasıyla 7 yıl mahpus cezasına çarptırılabilir,” dedi. Bu cins cürümlerin yargının yetki alanında olması gerektiğini, lakin Adalet Bakanlığı’na bırakılmasının hukuk devleti prensiplerine ters olduğunu ekledi.
Dedeoğlu, yasa taslağının Türkiye’nin milletlerarası insan hakları yükümlülüklerine karşıt olduğunu söz ederek, “Gazetecilerin ve STK’ların faaliyetlerini kısıtlayan bu yasa, bilgi edinme ve bilgiye erişim hakkına büyük bir mani teşkil edecek. Türkiye’de basın özgürlüğünün neredeyse yok olduğu bir ortamda, bu hususta memleketler arası bir rapor hazırlasak dahi ‘etki ajanı’ olarak suçlanabiliriz,” dedi.
Dedeoğlu, anayasal garantilere ve ceza hukuku prensiplerine ters olan bu düzenlemeye karşı sonuna kadar çaba edeceklerini belirtti. “Bu yasa, demokratik bedelleri savunan tüm STK’lar, sendikalar ve demokratik örgütlerin karşı durması gereken bir düzenleme. DİSK olarak, bu unsurun torba maddeden çıkarılması için elimizden gelen her türlü çabayı göstereceğiz,” dedi.
