İspanya, Avrupa’nın En Hızlı Büyüyen Ekonomisi Oldu
İspanya, 2024 yılında %3,2’lik GSYİH büyüme oranı ile büyük gelişmiş ekonomiler ortasında en süratli büyüyen ülke oldu. Bu oran, Euro bölgesi ortalamasının yaklaşık beş katı olurken, güçlü bir performans sergileyen ABD’nin büyüme oranını da geride bıraktı. Aralık ayında The Economist tarafından 37 gelişmiş ülke ortasında yapılan değerlendirmede, İspanya; GSYİH, borsa performansı, çekirdek enflasyon, işsizlik ve bütçe açıkları üzere beş temel gösterge bazında birinci sırada yer aldı. 2025 yılına yönelik varsayımlar de olumlu bir tablo ortaya koyuyor.
Büyümenin Gerisindeki Faktörler
İspanya’nın ekonomik muvaffakiyetinde birden fazla faktör öne çıkıyor. En değerli ögelerden biri, artan göç hareketleri oldu. Kolombiya, Venezuela ve Fas üzere ülkelerden gelen göçmenler, hem iç talebi canlandırdı hem de iş gücüne dinamizm kazandırdı. Çalışma piyasasına iştirak oranlarında kıymetli değişimler gözlemlenirken, yeni işlerin yaklaşık %90’ı yabancı kökenli yahut ikili vatandaşlık sahibi çalışanlar tarafından dolduruldu. Ülkede işsizlik oranı, 2007’den bu yana en düşük düzeye geriledi.
Turizm kesimi, ekonomik büyümede belirleyici bir rol oynarken, Avrupa Birliği’nin pandemi sonrası toparlanma fonlarıyla desteklenen kamu yatırımları da ekonomik hareketliliği artırdı. Hizmet ve sanayi ihracatındaki artış, bilhassa 2021’den itibaren sürat kazandı. Finans ve teknoloji kesimlerinde görülen büyüme ve yenilenebilir güç yatırımları sayesinde düşük güç maliyetleri, İspanya’nın rekabet gücünü artırdı. Ayrıyeten, hükümetin uyguladığı iş gücü ıslahatları ve 2018’den bu yana minimum fiyatta yapılan %50’den fazla artış, düşük gelirli bölümlerin harcama kapasitesini yükseltti.
Zorluklar ve Gelecekteki Riskler
İspanya’nın ekonomik büyümesi güçlü bir ivme yakalamış olsa da kimi yapısal sıkıntılar devam ediyor. Verimlilik düzeyleri hala düşük seyrediyor, kamu dalına çok bağımlılık sürüyor ve maaşlar istenilen seviyeye ulaşmış değil. Kişi başına düşen GSYİH’nin toplam ekonomik büyüme ile birebir süratte artmadığı gözlemleniyor.
Turizm dalının yükselişi, konut piyasasında arz ve talep dengesizliğine yol açarak barınma krizini tetikledi. Kısa periyodik kiralama platformları ve büyük yatırım fonları nedeniyle kent merkezlerinden mahallî halkın uzaklaşması, reaksiyon çekmeye devam ediyor. Göç, konut talebini artırırken, bilhassa düşük gelirli kısımlar için uygun fiyatlı konut bulma sorunu giderek derinleşiyor. Madrid’in en kıymetli bölgelerinde, Kolombiya ve Venezuela’dan gelen varlıklı yatırımcıların konut fiyatlarını üst çektiği istikametindeki savlar siyasi tartışmalara husus oluyor. Öteki yandan, Fas üzere ülkelerden gelen göçmenlerin iş piyasasında sömürüye maruz kaldığı ve kimi kümelerin ayrımcılıkla karşılaştığı belirtiliyor.
İspanya’nın ekonomik yükselişi, Avrupa’da ekonomik zorluklarla boğuşan Almanya ve Birleşik Krallık üzere ülkelerle kıyaslandığında güçlü bir pozisyonda olduğu izlenimini veriyor. Lakin, global piyasalardaki belirsizlikler ve muhtemel ticaret savaşları risk oluşturuyor. ABD’de Donald Trump’ın tekrar misyona gelmesi halinde transatlantik ticaretin sekteye uğrayabileceği, bunun da İspanya üzere ihracata dayalı ekonomiler için zorluk yaratabileceği tabir ediliyor.
Uzun vadede göçmenlerin ülkede kalmaya devam etmesi, ekonomik büyümeyi sürdürmek açısından kritik bir faktör olarak öne çıkıyor. Lakin, 2008’de yaşanan global kriz boyutunda bir ekonomik gerileme yaşanması durumunda, göçmenlerin ülkelerine dönme ihtimali bulunuyor. Bu durumda İspanya, yaşlanan nüfusuyla karşı karşıya kalabilir ve emeklilik sistemini finanse etmekte zorlanabilir.
María Ramírez
