KİB: Küresel finans sistemi çalkalanıyor! Altın ve Bitcoin mutlaka portföylerde bulunmalı
Küresel mali piyasalarda geride bıraktığımız haftada da ana belirleyici öge yeniden Trump oldu. Birinci günlerde Trump riskini ölçüp biçemeyen piyasaların haklı olarak vermiş oldukları orantısız reaksiyonun gün geçtikçe olağanlaşmaya başladığını da çok açık bir halde görüyoruz. Trump’ı biz bir müzakereci hatta bir tüccar olarak tanımlarken, ekopolitiğini ise, ABD’nin cari açık verdiği ülkelere karşı evvel endişe salıp ardından ise müzakere etmeye çalışması olarak tanımlıyoruz.
Küresel para sisteminin bir değişim içinde olduğu çok aşikar! Alternatif olarak altın yahut Bitcoin üzere rezerv varlıkların mutlak surette portföylerde yer almaya devam etmesi gerektiğini düşünmeye devam ediyoruz. Altında amacımızın kıyısına kadar gelirken, Bitcoin için 125-130 bin dolar düzeyini üstte yalnızca bir durak olarak görmeye devam ederken, daha da fazlasını beklemek suretiyle el yükselttiğimizi de yeri gelmişken belirtmek isteriz.
Geride bıraktığımız üç hafta içinde orta ara sert satışlara boyun eğen pay senetleri, son bir yılı aşkın bir müddetin tepesini test eden ABD 10 yıllık tahvil faizi, ya da doların piyasa kuru olan sepet bazında DXY’nin son iki yılı aşkın bir vaktin en yüksek düzeyine gitmesi akabinde, geride bıraktığımız hafta risk göstergelerinde önemli mânâda toparlanmanın da yaşandığını görüyoruz. Şöyle ki, Trump’a atfedilen değerin bir nebze de olsun ikinci planda kalması ile (bu da çok güzel bir şey mi şimdi biz de bilmiyoruz) piyasaların dehşet endeksi (namıdiğer oynaklık endeksi) VIX haftayı neredeyse Trump’ın koltuğa oturduğu güne geri dönerek son üç haftanın tabanında tamamladı. DXY son iki ayın en düşük düzeyine gerilerken, hâliyle DXY sepetinde yüklü yer alan Avrupa’nın ortak parası EUR’da 1,05 düzeyine gelerek tam aksi tarafta reaksiyon verdi.
EURUSD paritesine yönelik görüşlerimizde şu an için bir güncelleme gereksinimi görmüyoruz. Bu hafta sonu Almanya’da gerçekleşecek erken seçimler, bilhassa Çok sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisinin anketlerde %20’nin üzerinde oy alarak ikinci sıraya yerleşmesiyle dikkat çekiyor. AfD’nin Avrupa Birliği (AB) tersi tavrı, Almanya’nın AB’den ayrılmasını (Dexit) savunan telaffuzları ve vakit zaman AB’yi küçümseyici siyasetler izlemesi, piyasalarda belirsizlik yaratabilir. Bununla birlikte, Birliğin nakdî bütünleşme dışında istenilen düzeyde olmaması, yaşlanan nüfus üzere yapısal meseleler ve ECB ile FED ortasındaki faiz makasının daha da açılacağı beklentisi, EUR üzerindeki üst istikametli hareketleri sınırlayabilir. Bu çerçevede, EUR’daki yükselişleri satış fırsatı olarak değerlendirmeye devam ederken, EUR gelirlerinin hedge edilmesi açısından da uygun bir yer sunduğunu düşünüyoruz.
Hazır Trump ve Avrupa Birliğinden üstte kelam etmişken, son günlerde, Trump ve Putin ortasındaki yakınlaşma, dünya kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Bilhassa, ABD Lider Yardımcısı JD Vance’nin Avrupa Birliği’ne (AB) yönelik açıklamaları, ABD-AB münasebetlerinde tansiyonun yükselmesine neden oldu. Münih Güvenlik Konferansında konuşan Vance, “Avrupa’ya karşı en çok tasa duyduğum tehdit Rusya değil, Çin değil, diğer rastgele bir dış aktör değil.” dedi. Bu açıklamalar, ABD’nin Avrupa’nın güvenliği konusundaki taahhütlerine dair soru işaretleri oluşturdu ve AB önderleri ortasında telaşlara yol açtı. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Vance ile yaptığı görüşmede, Ukrayna’nın güvenlik garantileri talebini yineledi.
Ukraynalı yetkililer, Suudi Arabistan’da yapılması planlanan ABD-Rusya görüşmelerine davet edilmediklerini ve bu nedenle katılmayacaklarını açıkladılar. Zelenskiy, ülkesinin bu tıp görüşmelere dahil edilmemesi durumunda alınacak rastgele bir kararı kabul etmeyeceklerini vurguladı. Ayrıyeten, AB başkanları, ABD ve Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik barış planı görüşmelerinden dışlanma tasasıyla bugün Paris’te acil bir tepe düzenlemeyi planlıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un konut sahipliğinde gerçekleşecek bu toplantıda, Almanya, İngiltere, İtalya, Polonya, İspanya, Hollanda ve Danimarka önderlerinin yanı sıra Avrupa Kurulu ve Avrupa Kurulu liderleri ile NATO Genel Sekreterinin de katılması bekleniyor. Bu gelişmeler, ABD’nin Ukrayna konusundaki diplomatik teşebbüslerinin Avrupa’da telaş yarattığını ve AB önderlerinin kendi ortalarında uyum sağlama uğraşlarını artırdığını gösteriyor.
Dönelim biraz da piyasa fiyatlamasına. Geride bıraktığımız hafta, havanın biraz da olsun ılımlıya dönmesi yahut piyasaların Trump riskinin bir ölçü da olsa geri plana itilmesi ile büyük teknoloji paylarını şemsiyesi altında barındıran Nasdaq 100 endeksi haftayı tüm vakitlerin rekor düzeyinde tamamlarken, altın 2,942 dolar düzeyini hafta için test etmesi sonrası 2,900 düzeylerine geri çekildi. Neredeyse tam bir yıl evvel daha altının ons fiyatı 1,880 dolar düzeylerinde iken daima uzun konum alarak nihayetinde 3bin dolar düzeyine kadar amaç gösterdiğimiz oyun planında gayemizin de gerçekleştiğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
Her ne kadar ons altın maksadımıza ulaşsa da, gündemin zirvesinde yer almaya devam ettiğinin de altını çizmemiz gerekiyor. Hatırlamak gerekirse, altın ile ilgili olumlu ve son bir yıldır daima üst olan ana görüşümüzün gerisinde, doların adeta ‘silah’ olarak kullanılması, her yüz günde bir trilyon dolar büyüyen ABD’nin kamu borcu (~ 36 trilyon dolar) ve fiat para sistemine olan güvensizliğin yattığını okurlarımız pek âlâ biliyorlar. Nedir bu fiat para sistemi derseniz de onu da kısaca “itibari para sistemi” olarak izah edebilirim. Yani, devlet tarafından bedelli bir varlığa (örneğin altın yahut gümüşe) dayandırılmadan, yalnızca hükûmetin otoritesine ve kullanıcıların inancına dayanarak çıkarılan bir para ünitesidir. Mesela dolar banknotun üzerinde “In God We Trust” müellif. Yani, doların kıymeti altın yahut diğer bir maddi varlığa değil, ABD hükûmetine ve iktisadına duyulan inanca dayalıdır. İşte bu inanç son periyotlarda önemli mânâda sarsılırken, altın ve bitcoin üzere arzı hudutlu enstrümanlara olan talebin de büyümeye devam ettiğini görüyoruz!
Konuyu çok da dağıtmadan, ABD Hazine Bakanı Bessent’in geride bıraktığımız hafta yaptığı açıklamalara genişçe yer vermek isterim. Bessent, ABD bilançosunda bulunan varlıkları “monetize” edeceklerini açıkladı. Bu açıklamadan da, Hazine’de bulunan altınları mevcut piyasa fiyatı ile kıymetlendirmek (mark to market) istediklerini anlıyoruz. Çok teknik bir mevzu olsa da, ABD hükûmeti dünyanın en büyük altın rezervlerine sahip: yaklaşık 262 milyon ons yani 8,100 ton altını bilançosunda 1970 yılından kalma 42,22 usd/ons üzerinden pahalandırıyor. Lakin günümüz fiyatıyla altının ~ 2,900 usd/ons olduğu düşünülürse, rezervin piyasa bedeli yaklaşık 11 milyar dolardan yeniden yaklaşık 765 milyar dolar düzeyinde olduğunu hesaplıyoruz. Hazine Bakanı Bessent, altın rezervlerini kıymetlendirerek ABD’nin varlıklarını halkın faydasına kullanacaklarını belirtiyor. Lâkin altının ‘muhasebe’ pahasını güncellemek tek başına ekonomik bir dönüşüm yaratmayacağını düşünüyoruz. Öte yandan, şayet bu varlığın nakde çevrilmesi düşünülüyorsa, devasa bir sayının satılacağının ön haberi bile altın fiyatını çökerterek hesaplanamayacak kadar büyük bir tahribat (kaos) da yaratacağını göz arkası etmemek gerekiyor.
Pekiyi birden teğe nereden çıktı bu tartışmalar? ABD’nin büyüyen bütçe açığını ve Trump idaresinin savlı iktisat siyasetlerini (vergi oranlarını düşürmek ve kamu harcamalarını artırmak) nasıl finanse edeceği konusundaki belirsizlikler ve sonucunda ulusal varlık fonu kurma kararı için duyulan para gereksiniminin bir yansıması olarak okuyoruz. Yakın vakitte, bültenlerimizi takip eden değerli okurlarımız, Wyoming Senatörü Lummis’in, ABD’nin altın rezervlerinin bir kısmını satarak elde edilecek gelir ile Bitcoin satın alınmasını önerdiğini de hatırlayacaklardır. Bu teklif, ABD Hazine Bakanlığı’nın bir Stratejik Bitcoin Rezervi oluşturmasını ve böylelikle ülkenin bilançosunu güçlendirmeyi amaçlarken, Lummis’in Temmuz 2024’te sunduğu Bitcoin Yasası, beş yıl içinde toplam bir milyon Bitcoin satın alınmasını ve bu varlıkların en az yirmi yıl boyunca elde tutulmasını öngörüyor.
Küresel para sisteminin bir değişim içinde olduğu çok aşikar! Alternatif olarak altın yahut Bitcoin üzere rezerv varlıkların mutlak surette portföylerde yer almaya devam etmesi gerektiğini düşünmeye devam ediyoruz. Altında amacımızın kıyısına kadar gelirken, Bitcoin için 125-130 bin dolar düzeyini üstte yalnızca bir durak olarak görmeye devam ederken, daha da fazlasını beklemek suretiyle el yükselttiğimizi de yeri gelmişken belirtmek isteriz. Bu minvalde gümüşün de ons fiyatının geride bıraktığımız haftanın son iş gününde 33,50 dolar düzeyine varan bir yükseliş kaydettiğin ve neredeyse son dört ayın en yüksek düzeyini test ettiğini hatırlatmak isteriz. Gümüşte patlayıcı hareketin 35 dolar düzeyinin geçilmesi ile başlayacağını düşünüyoruz. Gümüşün de sahne sırası beklediğini düşünmeye devam ettiğimizin altını çizelim.
Kıbrıs İktisat Bankası, müellif: Hazine Küme Müdürü Emre Değirmencioğlu
