DRAGHI: Avrupa’nın Büyük Yatırım İhtiyacı
AB’nin Büyük Yatırım Gereksinimi ve Yeni Mali Kuralların Rolü
Avrupa Birliği, 2050 yılına kadar karbon nötrlüğe ulaşma gayesi, NATO üyeleri için GSYİH’nın en az %2’sini savunmaya ayırma taahhüdü, GSYİH’nın %3’üne ulaşacak biçimde kamu ve özel inovasyon harcamalarını artırma, dijital altyapıyı en üst seviyeye çıkarma ve iklimle gayrete yönelik yatırımlar yapma üzere geniş kapsamlı maksatlar belirlemiştir. Ayrıyeten, toplumsal modelin korunması üzere daha geniş hedefler da bulunmaktadır.
AB ve ulusal mevzuatlarda yer alan bu amaçların gerçekleştirilmesi için gereken yatırım ölçüleri epey büyüktür. Avrupa Komitesi ve Avrupa Merkez Bankası’nın muhafazakar iddialarına nazaran yıllık yatırım muhtaçlığı 750 milyar ila 800 milyar euro ortasında değişmektedir. Bu gereksinimlerin karşılanabilmesi için yatırımın AB GSYİH’sının %27’sine, mevcut %22’den yükseltilmesi gerekmektedir.
Tarihi olarak Avrupa’da yatırımların yaklaşık %80’i özel bölüm tarafından, %20’si ise kamu kesimi tarafından finanse edilmektedir. Bu oranlar göz önüne alındığında, hükümetlerin önümüzdeki yedi yıl boyunca 1 trilyon euroyu aşan bir harcama yapmaları gerekmektedir.
Birçok AB hükümeti, yüksek miras borçları ve yapısal açıklar üzere mevcut mali zorluklarla bu yatırım ihtiyacıyla çaba etmektedir. Lakin, ECB’nin tahlilleri, hükümetlerin AB’nin yeni mali kurallarından tam manasıyla faydalanmaları durumunda kamu yatırımının kıymetli ölçüde artabileceğini göstermektedir.
Yeni mali kurallar, ülkelerin yatırım ve ıslahat gerçekleştirmek için yedi yıla kadar mali konsolidasyonu uzatma imkanı tanımakta ve bu biçimde 700 milyar euroya kadar fon açığa çıkarabilmektedir. Konsolidasyon süreci sona erdiğinde ise ülkeler yapısal açıklarını GSYİH’nın %1,5’i düzeyinde tutma imkanı bulmaktadır. Evvelki kurallara kıyasla bu, yatırım için yaklaşık %1 oranında daha fazla mali alan yaratmaktadır. Ayrıyeten, mevcut AB kaynaklarından 400 milyar euro daha sağlanacaktır.
İngiltere Örneği
Avrupa’da mali alanın faal ve verimli kullanılması için, İngiltere hükümetinin bu hususta benimsediği birtakım stratejiler dikkat çekmektedir. İngiltere, önümüzdeki beş yıl içinde kamu yatırımını kıymetli ölçüde artırmış ve borçlanmanın yalnızca bu yatırımları finanse etmek için kullanılmasını sağlayacak kesin kurallar benimsemiştir. Ayrıyeten, harcamaların kalitesini sağlamak gayesiyle süreçler bağımsız otoriteler tarafından doğrulanmaktadır. Bu yaklaşım, kamu yatırımlarının olumlu net bugünkü paha taşımasını ve mali sürdürülebilirliği desteklemesini sağlamaktadır.
AB ülkeleri, Avrupa’nın yeni mali kuralları kapsamında birinci bütçe planlarını sunma sürecindedir. Erken bilgiler, bu planların İngiltere’den iki değerli farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır.
İlk olarak, mali alana sahip olup makroekonomik görünümde önemli bir bozulma yaşamayan birden fazla ülke, yedi yıl yerine dört yıllık daha kısa bir konsolidasyon yolu tercih etmektedir. Bu durum, bu hükümetlerin yeni kuralların sağladığı yatırım alanlarını artırma mümkünlüğünü düşürmektedir.
İkinci olarak, yedi yıllık uzatmayı kullanmayı planlayan ülkeler için, fonların uygun kullanılması komitenin kontrolüne bağlıdır. Bu, komitenin yatırım maksatlarını sıkı bir halde uygulaması ve yatırımların AB’nin ortak önceliklerini karşılayıp karşılamadığını değerlendirmesi gerekmektedir.
İklim, Güç, Teknoloji Yatırımlarına Gereksinim Var
Küresel iklimle çaba, güç irtibatları, araştırma ve savunma üzere kamu mallarının finansmanı geçmişte gereğince sağlanamamıştır. Bu açığın gelecekte de devam edip etmeyeceği ise belirsizliğini korumaktadır.
Yatırımların büyük kısmının özel bölüm tarafından finanse edilmesi gerekecektir. Lakin, özel finansmanın koordine edilmiş bir ıslahat gündemine cevap vermesi sağlanmamaktadır. Avrupa’nın yüksek özel tasarruf oranlarının daha verimli kullanılması, sermaye piyasalarının entegrasyonunu gerektirmektedir. Özel yatırımların olgun sanayilerden daha ileri dallara yönlendirilmesi, tek pazarın tamamlanmasına bağlıdır. Bu sağlanmadığı takdirde, dijital hizmetler üzere süratli büyüyen bölümlerdeki yenilikçi firmaların ölçeklenmesi ve sermaye çekmesi mümkün olmayacaktır. Sonuç olarak, yatırımlar eski teknolojilerde kilitli kalmaya devam edecektir.
AB, iklim lideri, dijital yenilikçi ve jeopolitik bir aktör olma amacını açıklamış olsa da, üye ülkelerin hareket öncelikleri bu amaçlarla uyumlu görünmemektedir. Mali alanın kullanılması ve pazarların reforme edilmemesi durumunda, Avrupa’nın belirlediği büyük gayelere ulaşması güç görünmektedir.
