Bütçe’de dev delik açıldı… Kamu zararı patladı!
Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) ve kamu kuruluşları 2024 yılında da rekor vazife ziyanı etti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2024 genel bütçe masraflarına nazaran, yılın birinci 11 ayında KİT’lere 239 milyar 750 milyon 202 bin lira, kamu bankalarına 109 milyar 36 milyon 890 bin lira misyon ziyanı ödendi. 2023 yılında 494 milyar lira vazife ziyanı olan SGK’ya, 2024 yılında 704 milyar 975 milyon 939 bin misyon ziyanı ödendi. 2023’te 77 milyar 555 milyon 319 bin lira misyon ziyanı ödenen Elektrik Üretim A.Ş.’ye (EÜAŞ) 2024’te 198 milyar 414 milyon 911 bin lira misyon ziyanı ödendi. Yılın birinci 10 ayında ziyan ödenmeyen BOTAŞ’a (Boru Çizgileri İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi) kasım ayında 29 milyar vazife ziyanı ödendi. Kamu bankaları olan Ziraat Bankası’na 75 milyar 739 milyon 619 bin, Halk Bankası’na da 33 milyar 115 milyon 714 bin vazife ziyanı ödendi.
Seçim devirlerinde propaganda aracı olarak kullanılan ve iktidarının özelleştirme tercihi sonucu birbiri gerisine elden çıkartılan Kamu İktisadi Teşebbüsleri’ndeki ve kamu kurumlarındaki misyon ziyanları çığ üzere büyüyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2024 genel bütçe masrafları büyüyen faturayı ortaya koydu.
Merkezi bütçeden yapılan transferler 2018 yılına kadar “görev zararı” olarak bütçede yer aldı. Fakat ödenen fiyatlar arttıkça ortaya çıkan olumsuz algı nedeniyle isim 2021 yılında “görevlendirme masrafı “ olarak değiştirildi.
2022’de ziyan ödenmeyen EÜAŞ’a 2024’te 77 milyar vazife ziyanı ödendi
Verilere nazaran, 2024 yılında Elektrik Üretim A.Ş.’ye (EÜAŞ) 2024’te 198 milyar 414 milyon 911 bin lira vazife ziyanı ödendi. 2023’te 77 milyar 555 milyon 319 bin lira vazife ziyanı ödenen EÜAŞ’a 2022 yılında vazife ziyanı ödenmemişti.
BOTAŞ’a tek ayda 28 milyar misyon zararı
Bununla birlikte, 2024 yılının birinci 10 ayında misyon ziyanı ödenmeyen BOTAŞ’a kasım ayında 29 milyar misyon ziyanı ödendi. BOTAŞ’a 2023’te ödenen misyon ziyanı yıllık bazda yüzde bin 380 artarak 74 milyar liraya çıkmıştı.
Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu’na da 2024 yılında 4 milyar 403 milyon 948 bin lira vazife ziyanı ödendi.
SGK’ya 2023’te 494 milyar, 2024’te 704 milyar misyon zararı
SGK’nın da misyon ziyanında büyük artış yaşandı. 2023 yılında 494 milyar lira vazife ziyanı olan SGK’ya, 2024 yılında 704 milyar 975 milyon 939 bin misyon ziyanı ödendi.
Ziraat Bankası’nın 2024 vazife ziyanı, 15 yılın toplamında fazla
Kamu bankalarında da 2024 yılında yüksek misyon ziyanları ortaya çıktı. Ziraat Bankası’na 2024 yılında 75 milyar 739 milyon 619 bin, Halk Bankası’na da 33 milyar 115 milyon 714 bin misyon ziyanı ödendi. 2023 yılında Ziraat Bankası’nın misyon ziyanı 21 milyar, Halk Bankası’nın 16 milyar lira olmuştu. Ziraat Bankası’na 2024’te ödenen vazife ziyanı son 15 yılın toplam misyon zararlarından 19,4 milyar lira fazla oldu.
T24
